Volgens Stam toont studie aan dat rook van houtstook leidt tot grote gezondheidsschade en sterfgevallen. Zijn partij wil dat de gemeente voorlichting gaat geven over het stoken en hij zinspeelt op een mogelijk verbod. Volgens Stam kan het gemeentelijk Bouwbesluit hiervoor gebruikt worden. Deze verordening maakt het mogelijk dat de lokale overheid mag optreden bij stank- en rookoverlast. 

Iemand die veel last heeft van houtstook in zijn buurt, is Staphorster Fré Spijk (75). Als het windstil, koud en wat mistig is en in zijn buurt zetten mensen de houtkachel aan, en dat doen ze massaal, dan krijgt Spijk het benauwd. „Het is dan net alsof de zuurstof mijn bloed niet bereikt, ik heb druk op de longen en ademhalen gaat moeilijk. Er is hier iemand in de buurt die van alles in zijn allesbrander gooit, zoals hout van pallets en dat mag gewoon. Dan moet ik binnenblijven. Van mij kan een stookverbod niet snel genoeg komen.” 

Raadslid Gert Stam geeft aan dat een aantal studies aantoont dat rook van houtkachels en haarden leidt tot grote gezondheidsschade. „Er is recent becijferd dat kankerverwekkende stoffen in luchtvervuiling in stedelijke gebieden voor bijna de helft afkomstig zijn van houtgestookte installaties. Professor Lars Hein (leerstoel ecologie en milieusysteemanalyses) rekende uit dat er in Nederland jaarlijks minimaal 3000 mensen vroegtijdig overlijden door houtstook. Dat komt neer op ongeveer zes inwoners van Meppel per jaar.” 

Stijging verkoop 

Ondanks deze alarmerende geluiden stijgt de verkoop van haardhout enorm. Henry de Haan van De Haan Haardhout uit Staphorst kan de vraag niet aan. „Nog een paar kuub en dan ben ik er finaal doorheen. Dat komt volgens mij door de stijgende energieprijzen, maar ook doordat Staatsbosbeheer is gestopt met de levering van hout aan particulieren en bedrijven. In Duitsland is nog hout genoeg. De prijzen stijgen daardoor wel”, zegt De Haan. 

Dat veel mensen last hebben van stank en rook heeft volgens De Haan te maken met het feit dat mensen niet goed stoken. „Als je goed droog hout gebruikt, is er weinig aan de hand. Ik heb een droogschuur, waardoor drogen sneller gaat, maar als je hout onder je afdak legt, moet het minimaal twee jaar drogen. Als je te nat hout gebruikt of slechte brandstof, zoals geverfde planken, dan zorg je voor overlast en fijnstof. Je moet ook op het weer letten. Als het windstil is en mistig moet je niet stoken. Als je deze regels in acht neemt, kan het weinig kwaad.” 

Dat zegt ook Linda (alleen voornaam) van Haardhoutcenter in Nieuwleusen. „Als je hout goed droog is en je let op je stookgedag dan is een houtkachel niet slecht. Je moet gewoon weten wat je doet.” Linda is al maanden door haar voorraad heen. Haardhout vliegt de deur uit. „Door corona zitten mensen meer thuis en willen ze gezellige warmte. Die krijg je als je hout stookt. De stijgende energieprijzen zorgen ook voor meer vraag.” 

Stichting Elah uit Punthorst, een van de grotere verkopers in de regio, schrijft op haar website dat haar direct te stoken (dus droog) hout op is wegens een enorme toeloop. „U moet rekening houden met levertijden die langer zijn dan normaal, dit in verband met de overgrote belangstelling. Levertijd momenteel is 16 tot 17 weken vanaf het moment van bestellen.” Elah rekent per 1 januari 85 euro per kuub. 

Bewustwording 

Staatsbosbeheer stopte twee jaar geleden met de particuliere verkoop van haardhout. De reden is het negatieve effect op het milieu. In september 2020 besloot de organisatie ook op te houden met de verkoop van haardhout aan bedrijven en handelaren. Er is nog een aantal lopende contracten met bedrijven, maar dat loopt af. Vanaf 2025 verkoopt Staatsbosbeheer geen haardhout meer aan bedrijven. Het hout dat eerst werd verkocht als haardhout, gaat nu naar de vezelindustrie. 

Gert Stam heeft weinig op met de argumenten dat het allemaal wel meevalt. „WHO, RIVM, GGD en steeds meer provinciale en lokale overheden en groepen van mensen die overlast hebben, pleiten voor een verbod op het stoken van hout in woonwijken of minstens het reguleren ervan. Wereldwijd wordt bovendien de roep om een verbod op het stoken van hout in stedelijk gebied steeds groter. Diverse gemeenten in Nederland passen al regelgeving toe op houtgestookte installaties. Er is zowel bij houtstokers als buurtbewoners nog weinig bewustwording over de kwalijke gevolgen. Wij ondersteunen als gemeente de doelen van de rookvrije generatie, er is aangetoond dat houtstook nog schadelijker is dan meeroken.”