Op 4 mei 2005 gingen mijn vrouw in ik naar een uitvoering van het Requiem van Fauré in de Grote Kerk in Meppel. Het was een prachtig concert, aangeboden door de Stichting Joods Monument uit Meppel. Ook sprak daar de loco-burgemeester van Meppel Wim Zwaan (PvdA) in het kader van dodenherdenking. Ik kan me de precieze tekst van de toespraak niet meer herinneren, maar hij gaf het belang van 60 jaar vrede en vrijheid aan en koppelde daaraan dat in dat licht een stem voor de Europese Grondwet voor de hand ligt. Ik was onaangenaam verrast, want ik vond dat een loco-burgemeester bij een dodenherdenking beter geen stemadvies over een referendum kan geven. Maar daarnaast vind ik dat de tegenstemmers daarmee een zware verantwoordelijkheid op zich geladen krijgen, die geen recht doet aan hun overwegingen.

 

Later hoorde ik ook Balkenende en daarna Donner en ook Brinkhorst gelijksoortige overdreven zware argumenten gebruiken om de druk op de tegenstemmers te vergroten. “Anders krijgen we misschien wel weer oorlog”. “Nederland wordt het gekke Henkie van Europa” en dat soort taal.

Nu herken ik dat wel. Als mijn kinderen niet aan tafel willen komen, zeg ik wel eens: “Als je nu niet komt, ga je direct naar bed”. Dan doe ik dat natuurlijk niet, maar ik probeer zo wat druk op de situatie te leggen, in de hoop dat ze onder de indruk zijn van mijn dreigement en doen wat ik graag wil.

 

Zo zie ik die argumenten van onze ministers en van onze loco-burgemeester ook.

In de fractie hebben we besproken op welke manier we met de uitspraak van Wim Zwaan om moesten gaan. We hebben besloten daar niet in het openbaar iets van te zeggen, maar gewoon tegen Wim Zwaan. Afgelopen woensdag heeft onze fractievoorzitter, Wicher Noppers, dat namens de fractie gedaan.

 

Op 19 mei kwam ik Wim ook tegen op een SP bijeenkomst in Ogterop over het referendum. Hij hield daar een hartstochtelijk pleidooi voor de Europese grondwet. Toen begreep ik ook wat hij bedoelde. Hij gebruikte als voorbeeld Portugal en Spanje met hun redelijk recente geschiedenis met een dictatuur en gaf aan dat samenwerking in Europa de vrede en de vrijheid in die landen bracht. Dat geloof ik ook wel, maar ik denk niet dat de Grondwet een noodzakelijke waarborg daarvoor is voor nieuwere lidstaten. Als het Portugal en Spanje gelukt is zonder Grondwet, zal het die andere landen ook wel lukken.

 

Je merkt bij dit onderwerp het lastige van een referendum. Je moet een heel aantal aspecten op 1 juni samenvatten tot één mening: ja of nee. Met het gevolg dat je hetzij tussen ja of nee wordt geslingerd, hetzij je mening zo afschermt voor de andere mening dat je er niet meer goed luistert en niet meer genuanceerd over na kunt denken. Verfrissend dat ook juist minister Brinkhorst van D66 tot die conclusie komt.

 

Je ziet die behoefte aan nuance ook in de ChristenUnie tot aan onze eigen plaatselijke fractie toe. De een vindt de verbeteringen ten opzichte van de huidige afspraken erg belangrijk en wil voor stemmen, de ander vindt dat Europa met deze Grondwet een stap te ver zet en is tegen. In het Nederlands Dagblad zie je ook voor- en tegenstanders hun mening kenbaar maken. De een is van professor Douma en J.P. de Vries (voor), de ander van Van Middelkoop en Rouvoet (tegen).

Ik zelf blijf tegen. Ik vind deze Grondwet een stap te ver.

 

Het eerste echte referendum in Nederland. Actueel tot in Meppel toe.