In deze weblog een korte beschrijving van de andere twee boeken:

• Breken en bouwen in Meppel 1945 – 1990 van Roelof ter Heide
• Wegwijzers voor politici van Andries Hoogerwerf.

Breken en bouwen in Meppel 1945 – 1990
Het boek ‘Breken en bouwen in Meppel’ van Roelof ter Heide is een grondig boek dat volledig zicht geeft op de naoorlogse stadsvernieuwing van Meppel. Doordat de heer Ter Heide zowel bij gemeentewerken heeft gewerkt alsook lid was van de Stichting Oud Meppel was hij de aangewezen persoon om, met hart voor beide aspecten, de geschiedenis te beschrijven. Ik zou haast zeggen (maar wie ben ik): verplichte kost voor alle aantredende gemeenteraadsleden. Hierdoor krijgen ze goed zicht op wat Meppel was, welke keuzes er zijn gemaakt en wat er uiteindelijk is gebeurd. Uiteraard komt het besluit aan de orde om de grachten te dempen. Overigens zijn de meeste grachten al voor de tweede wereldoorlog gedempt. De eerste (tussen de Sluisgracht en de Brouwersstraat) werd gedempt in 1883.

Grachten
Dat doet me natuurlijk gelijk denken aan het voorstel om een deel van de gracht weer open te graven. Daar kom ik verderop nog even op terug.
Mij is bijgebleven dat de stadsvernieuwing in de eerste plaats geleid heeft tot het tegengaan van armoede en het bevorderen van hygiëne. Hoe idyllisch op die plaatjes de kleine huisjes in de binnenstad ook lijken, het is goed geweest dat deze slag heeft plaatsgevonden.

Verder heb ik gelezen dat er ten behoeve van het leven in de binnenstad verschillende panden zijn gesloopt, waarvan je achteraf kunt zeggen dat het spijtig is dat dit heeft plaatsgevonden. Maar dat is wijsheid achteraf. Ik moet dan denken aan de sloop van de Rooms-Katholieke kerk aan het Zuideinde en de sloop van mooie panden om de Woldstraat en de Notenboomstraat/Vledderstraat te verbreden.
Maar je hebt in ieder geval goed zicht op de historie van Meppel. Dan kom ik nog even terug op het voorstel om de gracht weer open te graven. Dat is inderdaad de laatste demping geweest en het zou logisch zijn om dat weer symbolisch terug te brengen.

Maar ik denk dat het beter is om de stad als geheel meer historisch te laten krijgen. Er zijn, behalve panden die helaas gesloopt zijn, ook gedeelten die naoorlogs als mislukt kunnen worden betiteld. Alhoewel dat niet altijd overheidsbezit en overheidsinitiatief is, is het als positieve impuls voor Meppel bijvoorbeeld nog wel zo sterk om de Swaenenborg te verbeteren en aan de nieuwe invulling van de RK kerk aan de Grote Oever een goede beeldkwaliteit mee te geven dan om een aantal meters gracht open te graven. Daar kunnen we in de loop van de tijd wat mij betreft nog verder over denken.


Wegwijzers voor politici – van Hammoerabi tot heden – van Andries Hoogerwerf
Het boek beschrijft de geschiedenis van de politicus. Hij begint met de Babylonische vorst Hammoerabi, die regeerde van 1792 tot 1750 voor Christus en bekend is geworden doordat hij wetboeken schreef. Deze koning handelde niet grillig, maar wilde zaken als rechtvaardigheid, macht, religie en corruptie beschrijven en handhaven.
Verder via Grieken (Plato, Aristoteles) en Romeinen, Jodendom, Christendom en Islam en (in grote stappen) de middeleeuwen, de verlichting en modernere denkers als Rousseau, Burke, Marx en Weber komt Hoogerwerf bij een beschouwing van de politicus.
Het algemene beeld is dat de tegenstellingen vooral lijken te draaien om de spanning tussen ethiek en machtspolitiek en de spanning tussen elitair en democratisch denken.
Hij neemt uit het beschreven gedachtengoed vier politieke deugden mee, te weten:

• rechtvaardigheid
• moed
• gematigdheid
• prudentie (=praktische wijsheid)

De heer Hoogerwerf, emeritus hoogleraar politicologie aan de Universiteit van Twente komt tot de conclusie dat het woord rechtvaardigheid door de nadruk op economie en marktwerking te leggen bijna uit de politieke omgangstaal is verdwenen.
Ook de deugd moed is de laatste tijd eenzijdig gebruikt, volgens Hoogerwerf. Het lijkt moedig om een hard bezuinigingsbeleid te voeren waar met name kwetsbare groepen mee geconfronteerd worden, terwijl diezelfde moed ten aanzien van rijken en machtigen nog wel eens ontbreekt.

De deugd gematigdheid heeft te maken met het feit dat mensen in geval van problemen niet extreem moeten reageren. Je kunt denken aan het burkaverbod of allerlei regelingen die de privacy van de mensen meer dan nodig aantasten.
Ten aanzien van praktische wijsheid komt de schrijver tot de conclusie dat het nog niet zo gek is dat politici minimaal 50 jaar oud moeten zijn (dat is een idee van Plato en Spinoza) en verantwoordelijke functies goed moeten hebben vervuld. Dat zou volgens hem leiden tot een brede visie, waardoor de media de politici niet zo snel verleiden tot allerlei vormen van incidentenpolitiek.
Kortom, ook dit boek geeft de nodige denkstof mee om als politicus aan de nodige zelfreflectie te doen. Ik denk dat het goed is dat we als politici op deze manier aan kwaliteitsontwikkeling doen van het politieke bedrijf. Onze fractie, gemiddeld de jongste fractie in de gemeenteraad van Meppel, voldoet dan niet aan de suggestie om tenminste 50 jaar oud te zijn. Maar verder kunnen we het als fractie wel eens hebben over de vraag in hoeverre we voldoen aan deze deugden en hoe we die zouden moeten ontwikkelen.
De eigenschappen doen me overigens sterk denken aan de bijdrage die de ChristenUnie heeft geleverd door het werk van oud-wethouder Rinus Scholtus.

Twee maanden rust kan dus leiden tot een hoop nieuwe inzichten en veel leermomenten. Daar kom je in het gewone seizoen niet aan toe. Daar is dus ook de vakantie goed voor.

Gert Stam