Voorzitter, in het kader van de perspectiefnota en met name de bezuinigingen die nodig zijn, is ook de term ‘kop van jut’ gevallen. Ik ben benieuwd wie kop van Jut is bij de bezuinigingsronde, wie er hard mag slaan en wat de prijs is als de bel gaat.
In de bezuinigingsraad van 10 februari jl. hoorde ik de politiek leider van Sterk Meppel de klacht uiten dat banken verantwoordelijk zijn voor de crisis en wij het in Meppel met elkaar op kunnen lossen. Sterk Meppel vindt zich dus in dit geval kop van jut. Ik vind dit een verkeerde beoordeling.
De situatie waar we nu in zitten, is ons niet overkomen. Wij zijn er allemaal schuldig aan. Er waren maar weinig mensen die een hypotheek afsloegen die ze wilden, maar die eigenlijk niet kon. Een hogere spaarrente sloeg niemand af. Er werden producten aangeboden omdat er werd ingespeeld op menselijke hebzucht. Is dat de schuld van de banken alleen?

Er is een kabinet gekomen dat een bezuinigingsopgave van 18 miljard in het vooruitzicht heeft gesteld. Een rechts kabinet. De mensen hebben hun vertrouwen gesteld op een rechtse politiek waarvan we allemaal weten dat die (opnieuw) er voor gaat om de mens ten dienste te stellen aan de economie en niet andersom. Wie z’n schuld is dat? En wie is kop van jut? De mensen die daardoor niet meer beschut werk kunnen krijgen? Zijn de voorgestelde bezuinigingen in het land niet het gevolg van de uitslag van de tweede Kamerverkiezingen en is dat niet een gevolg van de keuze die wij als Nederlanders bewust hebben gemaakt?
Dan de bezuinigingstaakstelling in Meppel. Er is in ieder geval een ombuiging van 4,6 miljoen nodig en het college heeft een aanvullend voorstel gedaan voor in totaal 6,2 miljoen, onder andere in verband met Nieuwveense Landen. Het college heeft de raad dit voorstel gedaan. Kan het college er iets aan doen? Is het college kop van jut omdat ze van de raad voorstellen moest doen? Of is de raad kop van jut die nu de knopen moet doorhakken? Maar wie kan er echt blij zijn met de uitkomst van deze perspectiefnota?
Voorzitter, het college heeft ons een bezuinigingsvoorstel gedaan. Die 6,6 miljoen is een bezuiniging met visie, zo lezen we in de perspectiefnota. Dat betekent dat er goed over is nagedacht. In alle eerlijkheid: dat is te zien. De keuzes in de visie spreken onze fractie zeer aan: niet bezuinigen op mantelzorg, vrijwilligerswerk, minima, re-integratie, wijk- en buurtgericht werken en duurzaamheid.
Wel bezuinigen op zaken die door de samenleving kunnen worden opgepakt; efficiency, openbare ruimte, en het collectief maken van maatschappelijke ondersteuning.

Het zou zo een product kunnen zijn van een coalitie, waar de ChristenUnie deel van uit maakt.
Er zijn bezuinigingsvoorstellen gedaan en er staan daarnaast voorstellen in die het college niét verstandig vindt.
Onze fractie vindt het onjuist dat bij de hoorzitting die de gemeenteraad hield, het college niet aanwezig was. Misschien ben je dan kop van jut, maar ook voor het college is het belangrijk om te luisteren hoe de voorstellen bij de organisaties vallen om te horen of ze wel zo verstandig zijn. Het college moet ze vandaag tenslotte verdedigen. Dan duik je op dat moment niet weg achter de computer, dan zit je hier in de raadszaal.
Ook vindt onze fractie het onjuist dat er fracties in de raad zijn die zich al verbinden aan een instelling, zoals Scala, zonder eerst het debat in de raad te voeren. Dan beperk je jezelf onnodig in het debat en heb je verwachtingen gewekt die je misschien niet waar kunt maken. Deze vorm van schone handen politiek hebben we in deze raad meer gehad, maar doet afbreuk aan de geloofwaardigheid van de politiek.

Zoals gezegd spreekt de visie van het college ten aanzien van bezuinigen ons aan. Maar het is de vraag of het college ook de voorstellen zo heeft vertaald als de visie presenteert. En daar heeft onze fractie vragen bij.

1. Wijk- en buurtgericht werken. Het college is niet ingegaan op onze suggestie op 10 februari om juist te bezuinigen door wijkgericht te werken. Door wijkbudgetten te creëren kan er bezuinigd worden. Dat is wat anders dan een budget van 75.000 euro te laten staan, zonder de vertaalslag te maken. Op de hoorzitting is vanuit het werkveld bevestigd dat wijkgericht werken bezuinigingen met zich mee brengen. Wij dienen hieromtrent een motie in.
2. Centrum Jeugd en Gezin wordt gekort met 123.000 euro. Wij hebben in een eerdere motie samen met de PvdA al aangegeven dat bezuinigingen op CJG best mag, maar dan op efficiency en niet op taken. Er is nog steeds onduidelijkheid over de voorgestelde bezuinigingen. In de beantwoording op de technische vragen stond zelfs dat er naderhand pas zal worden gekeken waarop de bezuiniging zal worden ingeboekt. Het college verwacht van de raad dus een carte blanche, die het van onze fractue niet krijgt.
3. In de visie zegt het college dat met betrekking tot cultuur en sport het uitgangspunt wordt genomen dat zaken die door de markt kunnen worden opgepakt, niet meer door de gemeente worden gedaan. Het college geeft dan zelf een invulling dat Ogterop en de bibliotheek wel gemeentelijke taken zijn en andere voorzieningen niet. Daar horen wij graag een nadere uitleg over. Ook deze zaken kunnen door de markt worden uitgevoerd. En als deze voorzieningen dat niet kunnen, waarom Scala dan wel? En waarom in de praktijk het zwembad ook niet? Onze fractie is ervoor dat met grote gesubsidieerde instellingen zal worden gekeken wat de markt kan doen, maar dat niet onverhoeds het einde moet worden aangekondigd. Wij roepen het college op in gesprek te gaan met instellingen als Scala en Zwembad Hesselingen, net zoals u dat met Stichting Welzijn Meppel Westerveld heeft gedaan om een substantiële bezuiniging te bewerkstelligen, gericht op het behoud van Scala en het zwembad in Meppel. Voor ons is de kunstzinnige en de sportieve ontwikkeling van kinderen en volwassenen net zo waardevol als de literaire ontwikkeling.
4. We hebben in het verleden een discussie gehad rondom accommodaties. Jammer dat de perspectiefnota op geen enkele wijze een richting wijst om de voordelen die hierbij gehaald kunnen worden vorm te geven. Denk bijvoorbeeld aan de mogelijkheid om verschillende gesubsidieerde instellingen in gemeentelijke gebouwen te vestigen of de vorming van een sportstichting.
5. Niet alle te verwachten verplichtingen zijn opgenomen in de perspectiefnota: zo is ons voor vandaag een integraal huisvestingsplan voor de schoolhuisvesting beloofd.  We weten bijvoorbeeld dat het bedrag voor de Niermanschool, zoals dat voor 2012 in de begroting stond en waarover wij samen met de VVD een motie hebben ingediend om dit met voorrang te behandelen, bij lange na niet genoeg is en nog binnen afzienbare tijd op ons af komt. Alhoewel, het college lijkt de regie over dit dossier volstrekt kwijt en een concreet voorstel hierover lijken we voorlopig nog niet te krijgen. Het college rommelt met termijnen. De Niermanschool heeft het college de tijd gegeven tot september. Ook wat ons betreft moet er dan een besluit genomen zijn. Verdere uitstel zal onze fractie niet accepteren.
6. Ik citeerde het college al: zaken die door de markt kunnen worden opgepakt, worden niet meer door de gemeente  gedaan. En toch zet u de parkeergarage de Kromme Elleboog voor 3,3 miljoen in de perspectiefnota. Als iets door de markt gedaan kan worden, is het wel een parkeergarage. Wat niet door de markt kan worden gedaan, is het aanleggen van een fietstunnel. Gelukkig is iedereen ervan overtuigd dat het niet aanleggen van deze fietstunnel een misser zou zijn voor Meppel. Er zijn nu kansen, zo zei het college, om met subsidies de tunnel te realiseren. Nee, geen twee projecten beginnen. We maken projecten af, zegt het college in de ppn. Dat betekent dat de Kromme Elleboog niet moet worden gerealiseerd, maar een infrastructurele afronding van het Scholencomplex Ezinge wel. Onze fractie dient hiervoor een motie in.
7. Citymarketing en VVV. Goed dat het college zegt dat beide clubs gaan samenwerken. Dat mag wat ons betreft gepaard gaan met een bezuinigingstaakstelling. Maar niet door de VVV af te schrijven. Maak gebruik van het merk VVV.
8. Nog twee kleinere voorstellen van het college passen o.i. niet in de visie van het college: drie jaar 50.000 euro voor evenementen in Meppel. En daar hadden we nu juist het ondernemersfonds voor opgericht! Wij dienen een amendement in om dit bedrag te schrappen.
We maken onszelf als gemeente belachelijk om langer door te gaan met de subsidiering van Engelgaarde. Nog één keer dan, zeggen we steeds. Dit kan de markt zelf doen. Het Drents Landschap heeft het al aangeboden. Ook hiervoor dienen wij een amendement in.

Tot slot: over kop van Jut gesproken: Er wordt een efficiencykorting opgenomen die het rijk heeft bepaald: het verminderen van het aantal politieke ambtsdragers met een kwart. Dat betekent voor Meppel dat er geen 23 raadsleden meer zijn, maar 17.  Worden de kleine fracties kop van jut? Misschien. Is het een goed voorstel? Financieel misschien. Maar ik dacht dat we er toch eindelijk wel achter waren dat cosmetische voorstellen de burger niet dichter bij het bestuur brengt. Wat de politiek wel dichter bij de burgers brengt is de moed om eerlijke keuzes te maken en die te durven verantwoorden, ook al vinden je kiezers dat niet leuk. Deze durf wens ik de raad, inclusief mijzelf uiteraard, toe.

Gert Stam