Je kunt ook je geestelijke bril opzetten:  “Hoe moeten we de uitslag als leden van de ChristenUnie lezen?” Tenslotte kunnen we eens kijken door de bril van de uitslag van de Europese verkiezingen van vorig jaar en de komende verkiezingen in juni voor de Tweede Kamer. Dat laatste doen we later.

Eerst nog een overzichtje van de laatste twee verkiezingsjaren.

De plaatselijke bril
Laten we de verschillende partijen in volgorde van zetelaantal bij langs gaan.

Sterk Meppel (Stem)
Meppel heeft (slechts) één plaatselijke partij: Sterk Meppel, voorheen de Stadswacht. Na de herindeling snel en slim gefuseerd met Gemeentebelangen uit Nijeveen.  Frans Venema is tot de huidige dag een representant uit Nijeveen. Bekende Stadswachtmensen uit het verleden: Herman Jansen, Alberto Boon en Johan de Vries (eerste Stadswacht wethouder!). Vier jaar geleden de grootste partij geworden, evenveel zetels als de PvdA (7), meer stemmen. Herman Jansen trekt zich na een langdurige actieve politieke carrière terug en laat zijn dochter Myriam de fractieleiderhamer.  Vier jaar geleden trok Sterk Meppel nationale aandacht door echt voor kwaliteit van een wethouder te gaan: er volgt een landelijke advertentie. Er zijn verschillende plaatselijke en nationale sollicitanten, maar plotsklaps komt Sterk Meppel met een eigen kandidaat, die ergens op de eigen lijst staat: Egbert van Dijk. Ik geef geen opsomming van reacties op die keuze van destijds.

Nu is het zo dat de wethouders van de Stadswacht/Sterk Meppel zich altijd in een extra moeilijke positie zitten.  Dat komt door de wijze van opereren van de fractie.  Het is en blijft een actiepartij, wat veel irritatie oproept bij de andere partijen. Bovendien is de fractie (pro)actief (als het hun uitkomt) en heeft iets van ”het slimste jongetje van de klas”. Het gevolg is dat men zijn eigen wethouder kritisch wil volgen en dat de andere partijen dat in ieder geval doen! Sterk Meppel heeft ook nog weleens wat moeilijk te realiseren agendapunten. Dat maakt het eigen wethouders natuurlijk ook niet altijd gemakkelijk. Als voorbeeld wil ik het al dan niet gebruik maken van gif bij het groen noemen: de eisen aan het gif zijn weliswaar hoog, toch mag het niet gebruikt worden, maar gewoon schoffelen is te duur…..

Egbert van Dijk heeft het moeilijk gehad. Naast een aantal successen (o.a. de oplossing voor Stad + Esch op Ezinge wordt daartoe gerekend) zijn er nogal wat zaken die zijn optreden als zwak kunnen typeren (cultuur, evenementenhal, reiniging). Het is een jaar geleden dat er reëel kans was op het uiteenvallen van de coalitie.  Dat is niet door gegaan “omdat er intern al een en ander aan de hand was”. Goed, dat liep met een sisser af, maar reeds in het najaar maakte Egbert bekend dat hij zijn periode zou afmaken, om vervolgens (met wachtgeld als achtervang) aan de studie te gaan bij Windesheim. Hoe nu verder bij Sterk Meppel? Het duurde niet lang of de mond van velen viel open toen Myriam Jansen bekend maakte beoogd wethouder van de partij te zijn. Geen nationale vacature, maar deze keer maakt Sterk Meppel maanden van tevoren bekend wie de wethouderskandidaat is!

De Stadswacht is destijds ontstaan uit de actiegroep de Grachtwacht. Zij maakten hun entree met twee raadsleden en bleken steeds meer stemmen bij de PvdA weg te trekken.  Gestage groei van het aantal raadsleden leidde tot het worden van de grootste partij in de Meppeler raad. Het was een uitgesproken linkse partij, wat ook wel te zien was aan de raambiljetten van raadsleden bij landelijke verkiezingen. Het was de tijd van PPR, PSP e.d. De laatste jaren is voorliefde voor een liberale levensbeschouwing wel gebleken, het typisch linkse karakter is deels verdwenen.

Wat zien we in 2010? Het is het einde van een periode van steeds meer groei van . Onder leiding van de door velen zeer gewaarde en gerespecteerde Peter de Vries wordt er toch afgerekend met een zwakker optredende en regelmatig verdeelde fractie en een niet onweersproken wethouder. De weg terug lijkt ingeslagen: van 4509 stemmen naar 3357 dat is van 7 naar 6 zetels, maar nog wel de grootste fractie. Bij hen ligt dus het initiatief bij de collegevorming.

VVD
Een echte verrassing! De VVD in Meppel de tweede partij met vijf zetels! In de regel drie, soms vier zetels, (vrijwel?) altijd vertegenwoordigd in het college, zomaar vijf zetels en de PvdA gepasseerd als partij! De VVD’ers zelf zijn zeer verbaasd. Een bekend plaatsgenoot en VVD-insider zei me uit te zijn gegaan van drie, heel misschien vier zetels, maar vijf? “Nooit gedacht”. Om wethouder Dohle ook maar te citeren: “Voor drie zetels had ik wel getekend, met vier zetels hadden we onze handen dichtgeknepen,  maar vijf zetels in de raad, twee zetels winst, betekent gewoon dat de VVD Meppel het gewoon heel goed heeft gedaan”.

Ja, dat valt nog maar te bezien denk ik dan. Ik weet dat “de kiezer” snel vergeet. Maar laten we zeggen dat de start van deze collegeperiode voor de VVD niet erg gelukkig was.  Wel in het college, geen eigen wethouder uit Meppel, maar een jong aanstormend talent uit het Noorden, dat na anderhalf jaar al weer vertrokken is, omdat een jongensdroom uitkomt: burgemeester in Haren. Dan is er wel een Meppeler kandidaat goed genoeg in de persoon van Ton Dohle. Weet de kiezer uit Meppel zich opzienbarende positieve zaken te herinneren, naast ongelukkige ervaringen rond parkeren in het centrum en bepalende begroeiing bij de visboer die “zomaar” verdwijnt? Zijn quotes op affiches als “de VVD zorgt voor uw portemonnee” in de stad bepalend geweest voor de winst? Waar zoeken we de oorzaak? In de afwezigheid als het over sociale zaken gaat? Waar moet de Meppeler kiezer door zijn bewogen. Door plaatselijk nieuws?

PvdA
Ik kan me nog herinneren dat de PvdA machtig was in Meppel: alleen de meerderheid in de raad! Dat waren nog eens tijden. Een PvdA-burgemeester en twee wethouders, dat was de norm. PvdA rules Meppel. Dat is langzamerhand afgekalfd. Ondanks sterke burgemeesters als Van de Noort (naar Velsen-IJmuiden), Bijl (naar Emmen) en Den Oudsten (naar Enschede). Het ontstaan en de opkomst van de Stadswacht heeft daar zeker aan bij gedragen, evenals de landelijke ontwikkelingen. De laatste jaren heeft de interne strijd met Gerry Schurink dit proces zeker nog eens versterkt. Dit jaar  is dan een werkelijk dieptepunt bereikt: ex equo met de ChristenUnie om de laatste restzetel in de loting onder leiding van een notaris. Maar goed, de loting viel goed uit en zo werd de 5^e zetel nog bereikt. Waar zijn de sociaaldemocraten in Meppel gebleven?

 De afgelopen vier jaar was de PvdA in Meppel voor het eerst in de oppositie. Dat is wennen.  Je bent bestuurderspartij en oppositie voeren, hoe doe je dat? Het is wel voorgekomen dat de stemmen van de PvdA-fractie het college van SterkMeppel, VVD en CDA in het zadel hield. Tja, ben je oppositie maar voel je je zo verantwoordelijk voor het goed besturen van de stad dat je niet op grond van strategie stemt. Maar ja, zet dat zoden aan de dijk? Je bent er als oppositie toch niet om de gaten van het college te vullen?

De Partij van de Arbeid wist natuurlijk heel goed dat ze de wind niet in de rug had. Daar heeft men zich niet bij neergelegd. Met veel energie hebben ze een boekje samengesteld en huis aan huis verspreid. Hermien Keegstra heeft prachtige foto’s van de kandidaten gemaakt en die zijn op groot formaat in de stad getoond. (Heb ik Wim gemist?) Ik ga er vanuit dat de kunst van Hermien de PvdA toch nog op gelijke hoogte met de ChristenUnie heeft gebracht. Toch is het aantal stemmers weer afgenomen.

CDA
Een typische bestuurderspartij het CDA. Dat heeft Klaas Neutel, de ervaren fractievoorzitter, vier jaar geleden zelf gezegd als verklaring voor het snel mee doen met SterkMeppel en VVD om een college te vormen. Dat gebeurde direct nadat  het overleg tussen SterkMeppel en de PvdA voor de vorming van een college waarin de ChristenUnie meegenomen zou worden, op het laatste moment mislukte. In no-time was toen een nieuw college gevormd. Daar heeft men nu blijkbaar meer moeite mee. Nu zijn er twee externen ingehuurd om te kijken of voortzetting van de coalitie mogelijk is. SterkMeppel terug  in het college. Dat gaat over vier jaar weer stemmen kosten! Een actiepartij in het college, dat werkt niet.

Na een periode van vele jaren met Jan Oldebesten als wethouder heeft het CDA een opvolger van buiten de raad, maar wel wonend in de gemeente gevonden: Ko Scheele. Hij heeft zich sterk gemanifesteerd in het college en zwakker optreden van anderen opgevangen. De fractie is bevolkt met ervaren en goed opgeleide raadsleden.  Eigenlijk vreemd, kwaliteit, en toch, er gaat geen vonk over op de een of andere manier. Het bolwerk Nijeveen is behouden, maar geen groei, noch in stemmen, noch in zetels. Het vuur komt blijkbaar niet over bij de bevolking.

ChristenUnie
De verkiezingen van dit jaar zijn ingrijpend voor de ChristenUnie. Een periode vanaf 1982 (toen nog GPV en RPF) van gestadige groei in absolute stemmen is afgesloten.

Maar daar zijn wel wat opmerkingen bij te maken. Het jaar 2006 was wel bijzonder en is het jaar met het hoogste aantal stemmen.  Leg je je duim op 2006, is er toch weer vooruitgang, nl van 1078 naar 1100. Tja, zul je zeggen, na verkiezingen weten politieke partijen altijd zulke analyses te geven, dat het toch, ondanks verlies, weer winst is geweest voor de eigen partij. Je zou in het geval van de ChristenUnie kunnen zeggen dat de positie nu de “normale” positie is voor Meppel.

Dat met een groei van stemmen in de periode 2002 – 2010, het toch leidt tot het verlies van een zetel, is te verklaren uit het feit dat het over een restzetel gaat en die verkrijg je moeilijker als er  meer partijen in de raad vertegenwoordigd zijn. En er zitten nu twee partijen meer in de raad van Meppel: achtereenvolgens GroenLinks in 2006 en D’66 in 2010.

De ChristenUnie staat er (landelijk) om bekend dat er op het politieke speelveld degelijk werk wordt geleverd.  Dat geldt ook voor de ChristenUnie in Meppel. De afgelopen periode hebben Roel en Gert goed bestuurlijk geacteerd. Kwaliteit is het kenmerkende woord. Kritisch volgen, (pro-)actief bezig zijn, een spiegel voor houden, alternatieven aanbieden en letten op de inhoud en niet op personen. Ook rond de verkiezingen is ruime waardering gehoord, ook uit onverdachte hoek, maar helaas leidde de waardering nog te weinig tot de gewenste actie in het stemhokje.

Lees eens wat burgemeester Jan Westmaas over Roel zegt bij zijn afscheid!

 “Roel Veerman (ChristenUnie, maart 2002). Harde werker, de man met onnoemelijke energie, met bewonderenswaardige vasthoudendheid. Met principes waar je u tegen zegt, met aandacht voor menselijke verhoudingen, want onze gemeenschap staat of valt met de aandacht die we voor elkaar hebben. Voor mensen die wij moeten helpen, voor ondernemers die kunnen zorgen voor werkgelegenheid, maar ook voor onszelf, voor een integer en authentiek bestuur van de gemeente. Want dat is voor Roel en voor ons een opdracht, een plicht waarvoor wij niet weg mogen lopen.

Roel houdt ons gezond en scherp, met hem als trainer zouden er op volgende Olympische Spelen vast veel meer medailles gewonnen worden. Zijn sobere gedegenheid, zijn zoeken naar innovatie van het bestuur, het telkens zoeken naar manieren om de samenleving solidair te houden, er is geen gebied waar hij als fractievoorzitter zich niet op heeft begeven. Voor Roel past bewondering.” (http://www.meppelercourant.nl/index.php?s_id=706&w_id=2)

Valt er dan geen kritisch geluid te horen? De stemmers van 2006 hebben we immers niet allemaal vast kunnen houden! Te weinig klantenbinding? Maar wie zijn die klanten? Voor een deel zijn die -als vanouds- zeker te traceren. Maar er zijn plaatselijke stemmers die wisselen. Van partij of wel of niet gaan stemmen. Het opkomstpercentage is in Meppel ook weer gezakt.

Het kan niet anders of we zien natuurlijk ook bij ons de gevolgen van de “ontzuiling”. Het automatisme te behoren tot een levensbeschouwelijke groepering en zodoende te stemmen op .. gaat ook steeds minder gelden voor onze politieke partij. Ook wij laten ons meer leiden door een bepaalde kwestie, persoon, “de stemwijzer” bepaalt vaker onze keuze! We zullen aandacht moeten geven aan de jeugd, duidelijk maken wat we doen, welke standpunten zijn ingenomen en waarom. Geen nieuwe onderwerpen, maar ze gelden weer. En ik weet hoe het gaat! Niet de minsten zijn actief in de tijd van verkiezingen en vier jaar is lang. Naast de activiteiten voor de politiek komen allerlei kerkelijke en maatschappelijke partijen voorbij die graag gebruik maken van de kennis en kunde van ChristenUnie-mensen. Dat levert steeds weer verlies op voor bestuur en commissies.

D’66
D’66 heeft al een keer eerder in de raad gezeten met een zetel. Deze keer hebben ze weer meegedaan en in een keer 2 zetels gehaald. Ze zijn actief geweest en het was een onderwerp waar ze zich duidelijk mee afficheerden: stop de Nieuwveenselanden: te kostbaar, onrealistisch, overbodig.

Alle partijen vielen over hen heen. Dat is weer eens iets anders dan een ChristenUnie die als enige tegen de uitbreiding van de grachten (80 meter, twee miljoen euro!) stemt.  Nu blijkt dat er nogal wat Meppelers weten dat het uitbreidingsgebied € 100.000 per maand kost, maar ze schijnen niet te beseffen dat de verkoop t.z.t. juist een bron van inkomsten gaat worden en dat nu de stekker eruit trekken een enorm bedrag aan onmiddellijk verlies op gaat leveren (zo’n 30 miljoen?)

Het mag zeker opvallend genoemd worden dat op het moment dat de VVD er twee zetels bij krijgt, de liberale soortgenoot twee zetels krijgt als nieuwkomer in de gemeenteraad. Een grote liberalisering in Meppel. Of is de verzuiling echt afgelopen en geldt alleen de portemonnee, een persoon, een actueel onderwerp of my backyard?

GroenLinks
Ik kreeg ook een condoom in mijn jaszak van Willy Oldengarm. Dat was een actie tijdens de propaganda in de stad. Jongelui werden aangesproken en gevraagd een condoom om een banaan te doen. Tja, is dit ludiek? Het is oud, al jaren geleden dat een collega partij er aandacht mee trok. Willy had wel een actuele reden voor deze actie. Meppel wilde niet meewerken aan voorlichting aan jongeren, terwijl er toch weer in toenemende mate onveilig gevrijd wordt. Nee, geef mij die waterpasjes van de ChristenUnie dan maar. Kun je kijken of Meppel nog een beetje stabiel is.

Vier jaar geleden in de raad gekomen, met de bekende Wim van Esch als duo-raadslid. Altijd aanwezig en de boodschap van groen en sociaal goed vertolkend. Alert, ook wel origineel. Alleen, jammer dat de Meppeler Courant het regelmatig nodig vond om te spreken over “juffrouw Ooievaar”. Nu is het natuurlijk voor vrouwelijke politici een valkuil last te krijgen van een Agnes Kant – syndroom – (te fel, te snel, teveel), maar ik ben bang dat er door de MC toch een minder gunstig beeld is blijven hangen.  Jammer, want Willy voerde wel actie voor de Intercity, ze stond vooraan! Hetzelfde mag gezegd worden van Fairtrade!

Een volgende keer een andere bril opgezet!

Rinus